Lubelska Akademia WSEI wraz Wojewódzką Komendą Policji w Lublinie opracowała założenia do Profilaktycznego programu interwencji środowiskowej dla mieszkańców województwa lubelskiego, którego celem jest zbudowanie lokalnej koalicji i aktywizacja środowiska lokalnego do działań wspierających dzieci i młodzież w szkole i jej otoczeniu.
Rozpoczęcie programu było odpowiedzią na pojawiające się dane dotyczące stanu zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży. W ostatnim czasie można było zaobserwować znaczne pogorszenie się kondycji psychicznej uczniów. Jak twierdzą specjaliści, te znaczące zmiany należy łączyć z okresem pandemii i zdalnym nauczaniem.
Do twardych wskaźników mówiących o pogorszeniu się zdrowia psychicznego młodych osób należą próby samobójcze oraz hospitalizacje dzieci i młodzieży. Według danych Komendy Głównej Policji w 2017 roku w środowisku dzieci i młodzieży było 730 prób samobójczych i 116 samobójstw. Z kolei, w 2022 roku prób samobójczych było już 1715 (bez danych z listopada i grudnia). Wzrosła również liczba samobójstw. Z danych przygotowanych przez NFZ wynika, że w roku 2020 z pomocy psychiatrycznej skorzystało ponad 52 tys. osób do 13 roku życia oraz ponad 53 tys. młodych ludzi przekraczających ten próg wiekowy. Natomiast, w porównywalnym okresie roku 2022, z tych samych świadczeń skorzystało odpowiednio ponad 103 tys. oraz ponad 127 tys. młodych ludzi. Wzrost jest dwukrotny, a warto pamiętać, że to nie wszystkie przypadki, tylko te z placówek publicznych.
W związku z tym nasza Uczelnia wraz z KWP w Lublinie podjęły inicjatywę mającą na celu przeciwdziałanie współczesnym problemom, dotykającym dzieci, młodzież oraz ich opiekunów, związanym coraz częściej z diagnozowaną depresją, nasilającym się zjawiskiem samobójstw czy brakiem kompetencji społecznych wśród młodzieży.
Inauguracja programu odbyła się w dniach 7-8 września, kiedy to odbyło się szkolenie dla 240 pracowników Policji z zakresu wiedzy i umiejętności do realizacji działań psychoprofilaktycznych w środowisku szkolnym. Kolejny etap szkolenia odbył się już w listopadzie w formie warsztatowej i wzięło w nich udział 30 policjantów, którzy zostali liderami w programie, a ich zadanie to szkolenie kolejnych grup policjantów (tzw. szkolenie kaskadowe). Ponadto pomiędzy szkoleniami odbyły się dwa spotkania w Komendzie Wojewódzkiej policji w celu opracowania scenariuszy zajęć profilaktycznych prowadzonych przez Policjantów.
Ponadto w tym okresie rozpoczęto rozmowy z dyrektorami szkół oraz spotkania z władzami gmin z terenu województwa lubelskiego, których celem było przedstawienie założeń programu oraz zaproszenie do udziału w pilotażu. Ostatecznie czterostronne porozumienia zostały podpisane z pięcioma gminami oraz dziesięcioma szkołami znajdującymi się na ich terenie, tj.:
Jednym z efektów porozumienia było przeprowadzenie ankiet w formie elektronicznej, które były skierowane do uczniów, nauczycieli oraz rodziców. W każdej ze szkół, przebadano reprezentatywną grupę uczniów. Celem diagnozy była identyfikacja czynników chroniących, czynników ryzyka oraz zachowań problemowych.
W związku z podjęciem współpracy ze szkołami oraz odbytymi pierwszymi szkoleniami dla Policjantów program mógł przejść do etapu praktyki. Wraz z początkiem roku analizie statystycznej poddane zostały wypełnione ankiety, a opracowane szczegółowe raporty z wynikami diagnozy trafiły do szkół. Opracowany raport oraz konceptualizacja szczegółowych treści profilaktycznych w programie pozwoliły na przygotowanie szczegółowego kosztorysu do Ministerstwa Edukacji Narodowej.
Od kwietnia rozpoczęto organizację spotkań zespołów roboczych w poszczególnych szkołach, w skład których wchodzą: przedstawiciele Uczelni, przedstawiciel Policji, Dyrektor szkoły, psycholog/pedagog, przedstawiciel gminy oraz przedstawiciel rodziców. Celem spotkania było omówienie wyników diagnozy szkolnej, trudności występujących w szkole, wymiana spostrzeżeń oraz wspólne wstępne opracowanie działań profilaktycznych na kolejny rok szkolny.
Ponadto w ramach programu podjęto działania dodatkowe dla jednej ze szkół, które przystąpiły do programu. Działania obejmowały m.in.:
Szkoły zostały poproszone o wskazanie obszarów działań wychowawczo-profilaktycznych, na których chcą skupić się w nadchodzącym roku szkolnym. Ponadto na podstawie pogłębionych analiz statystycznych przez Zespół Lubelskiej Akademii WSEI opracowane są indywidualne programy działań dla każdej ze szkół. Pozwoli to na rozplanowanie konkretnych działań na najbliższy rok szkolny oraz opracowanie kosztorysu, który umożliwi wnioskowanie o dofinansowane.
Ponadto w związku ze zbliżającym się rozpoczęciem roku szkolnego zaplanowane zostały spotkania z radą pedagogiczną oraz rodzicami szkół w celu omówienia wyników diagnozy szkolnej, przedstawienia założeń programu oraz szkolenia z zakresu komunikacji.
Lubelska Akademia WSEI
ul. Projektowa 4
20-209 Lublin
