10 szkół i 5 gmin z województwa lubelskiego biorących udział w pilotażu, 352 godziny szkoleń dla nauczycieli, rodziców, funkcjonariuszy policji i uczniów, 240 godzin warsztatów – to tylko niektóre liczby podsumowujące pilotażowe wdrożenie Profilaktycznego Programu Interwencji Środowiskowej dla mieszkańców województwa lubelskiego. Wniosek: trzeba pomóc młodym ludziom.
Program zainicjowany w 2023 roku przez Lubelską Akademię WSEI i Komendę Wojewódzką Policji w Lublinie to odpowiedź na narastające trudności psychiczne wśród dzieci i młodzieży.
W środę (22 października) w naszej Akademii efekty tego programu oceniali wykładowcy, dyrektorzy szkół i nauczyciele z regionu, przedstawiciele samorządów, a także funkcjonariusze Policji.
- Badania zrealizowane w szkołach pokazały nam, że młodzi ludzie mają bardzo niską samoocenę i nie radzą sobie ze stresem. Pokazały nam także, że trzeba nad tym pracować. Tam, gdzie podjęliśmy działania profilaktyczne, tam dyrektorzy szkół zaobserwowali spadek poziomu kryzysu – mówi psycholog dr Wiesław Poleszak, prof. Akademii WSEI, który koordynował badania z ramienia Uczelni.
A kryzys jest poważny.
- Każdego dnia w Polsce ok. 13 osób odbiera sobie życie, z czego 11 to mężczyźni. W 2024 r. po raz pierwszy od 2020 roku liczba samobójstw w skali kraju spadła poniżej 5 tysięcy. Największy spadek odnotowaliśmy w grupie najmłodszych, czyli dzieci i nastolatków poniżej 19 roku życia, ale nie ma większej różnicy pomiędzy liczą samobójstw chłopców i dziewczynek, jak w przypadku dorosłych – relacjonowała nadkom. Dorota Gil, Naczelnik Wydziału Prewencji KWP w Lublinie. - W 2024 roku w województwie lubelskim życie odebrało sobie 291 osób, w tym 4 osoby poniżej 19. roku życia. Te dane nie oddają w pełni złego stanu zdrowia psychicznego w jakim jesteśmy, bo musimy pamiętać także o próbach samobójczych, których też jest bardzo dużo. Tylko w ubiegłym roku mieliśmy zgłoszenia o 811 próbach samobójczych w naszym województwie, z czego 124 dotyczyły osób poniżej 19. roku życia. A liczba ta i tak jest zaniżona, bo nie wszystkie takie sytuacje są nam zgłaszane.
Nadkom. Gil podkreślała potrzebę działań na rzecz dzieci i młodzieży: - Kiedy rozpoczynaliśmy rozmowy o potrzebie realizacji tego programu wydawało się nam, że te działania są w pełni uzasadnione. Dziś możemy powiedzieć, że są konieczne jeśli czujemy się współodpowiedzialni za to, w jakim stanie psychicznym są nasze dzieci - mówiła. I dodała: - Jako policja podjęliśmy próbę zainteresowania wspólnymi działaniami edukacyjnymi inne uczelnie, ale z pozytywną reakcją spotkaliśmy się dopiero ze strony Akademii WSEI. W efekcie realizujemy ten właśnie program profilaktyczny. Współpraca ze specjalistami Akademii WSEI to rękojmia najwyższego poziomu realizacji tych zadań.
Zdaniem Mariusza Banacha, zastępcy Prezydenta Miasta Lublin mamy dzisiaj trzy problemy: - Po pierwsze, trzeba nazwać te zagrożenia, które stoją przed młodymi ludźmi, bo one są inne niż te, który stały przed naszym pokoleniem. Po drugie, potrzebujemy nowoczesnych metod, żeby pomagać młodzieży. I po trzecie, młodzi ludzie mówią dziś zupełnie innym językiem dla nas niezrozumiałym. Rzeczywistość, którą my nazywamy wirtualną jest dla nich rzeczywistością realną dlatego dzisiaj na nowo musimy budować kanały komunikacji między dorosłymi a młodymi. Cały ten projekt temu właśnie służy – zauważył Prezydent.
Dyrektor Departamentu Wychowania i Profilaktyki w Ministerstwie Edukacji Narodowej, Renata Kurlanc zapewniła, że w zakresie zainteresowania Ministerstwa problem wsparcia i konieczność wsparcia dzieci i młodzieży we wszelkiego rodzaju kryzysach, ale również przeciwdziałanie przemocy rówieśniczej są bardzo ważne: - Ta konieczność budowania dobrych programów wychowawczo-profilaktycznych, które uchwala Rada Rodziców w porozumieniu z Radą Pedagogiczną coraz częściej staje się wartością. Konieczne jest dobrego opracowanie takich programów jeśli chcemy realnie oddziaływać na młodzież.
Jak oceniają specjaliści, wśród młodzieży zauważa się bardzo wysoki poziom kryzysu i symptomów depresji.
Potwierdza to Małgorzata Wzorek-Saran, Dyrektor Publicznej Szkoły Podstawowej im. Marii Konopnickiej w Bystrzycy Starej: - Jesteśmy największą szkołą w gminie i mamy sporo problemów. W sprawie realizacji programu spotkaliśmy się jesienią 2023 r. Nasi uczniowie zostali zankietowani, była wspólna diagnoza i współpraca, a potem działania celowane do konkretnej grupy wiekowej – opowiada Dyrektor Wzorek-Saran. – Okazało się, że młodzież czuje się wyobcowana i potrzebuje wzmocnienia relacji rówieśniczych. Ten projekt dał nam do myślenia, jak my nauczyciele mamy pracować z młodzieżą, jak wzmacniać ich dobrostan, jak zwracać uwagę rodziców na to, co dzieci robią w wolnym czasie. Pomógł nam w zaprojektowaniu naszych działań, programu wychowawczo-profilaktycznego i działań nastawionych na integrację.
Dr Wiesław Poleszak podkreśla, że w realizacji programu bardzo ważna była diagnoza: - Jeśli nie ma dobrej diagnozy, leczenie będzie przypadkowe. Dlatego musieliśmy zdiagnozować problemy, by wprowadzić skuteczne działania. Nasze badania pokazały nam, w którym kierunku iść, by poprawić zdrowie psychiczne dzieci i młodzieży. Pokazały, że należy pracować nad samooceną młodych ludzi i ich umiejętnościami radzenia sobie ze stresem ponieważ ta samoocena jest niska i nieadekwatna, a jednocześnie nie wiedzą, jak poradzić sobie z napięciami. Ewaluacja naszych działań pokazała, że tam gdzie zastosowaliśmy działania profilaktyczne, tam spadł poziom kryzysu – mówił dr Poleszak. Dodał też, że profilaktyka w Polsce zależy od gmin, które mają środki, szkół, które mają młodzież i realizatorów tej profilaktyki. – Profilaktyka to myślenie o jutrze, musimy ją podejmować.
Nadkom. Dorota Gil, Naczelnik Wydziału Prewencji KWP w Lublinie ocenia, że możliwość współpracy z Lubelską Akademią WSEI przy realizacji tego programu to wspaniała okazja dla lubelskiej policji do włączenia się w profesjonalne działania na rzecz młodych: - W ramach programu ponad 340 policjantów przeszło szkolenia. Dzięki temu, będą mogli w bardziej profesjonalny sposób realizować się w codziennej pracy profilaktycznej – podsumowała nadkom. Dorota Gil, Naczelnik Wydziału Prewencji KWP w Lublinie. - Dziękujemy Akademii WSEI za wspólne działania, mamy nadzieję, że będą kontynuowane.
Zapewniła o tym dr Małgorzata Artymiak, prof. Akademii WSEI, Dziekan Wydziału Psychologii i Pedagogiki, podsumowując konferencję i zwracają się do funkcjonariuszy Policji, przedstawicieli gmin i szkół: - Lubelska Akademia WSEI będzie realizowała kolejne projekty mające na celu wsparcie dzieci i młodzieży. Czujcie się naszymi partnerami w tych działaniach.
***
Relację online z konferencji można zobaczyć na naszym kanale na YouTube:
https://www.youtube.com/watch?v=3Uw-wR4Zxas
